تمرکز بر کشف ذخایر جدید راهکار تامین پیوسته مواداولیه

در چند سال گذشته، افزایش تولید و مصرف محصولات فولادی در جهان، به تقاضای بسیار بالایی برای سنگ‌‌آهن منجر شده است. ایران یکی از کشورهایی است که ذخایر قابل‌توجهی از سنگ‌آهن را در خود جای‌داده و در میان کشورهای برخوردار از این ذخایر، دارای جایگاه قابل‌قبولی است. منطقه گل‌گهر سیرجان با حدود 26 درصد ذخایر سنگ‌آهن کشور، ظرفیت‌های بالایی را در حوزه استخراج سنگ‌آهن در اختیار صنعت معدنکاری کشور قرار داده است. این منطقه شامل 6 آنومالی با ذخیره‌ای بیش از 1300 میلیون ‌تن سنگ‌آهن است. شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر، عمده سنگ‌آهن موردنیاز خود را از معدن شماره یک منطقه گل‌گهر استخراج می‌کند. ذخیره قابل‌استخراج این معدن 198 میلیون تن بوده که در سال 97 حدود 11 میلیون و 300 هزار تن از آن استخراج شده است.
امروزه معدنکاری از عوامل اصلی و تاثیرگذار بر اقتصاد جهان به‌شمار می‌رود و نخستین جایگاه را در زنجیره تامین ابزارآلات صنعتی و کشاورزی موردنیاز بشر، به خود اختصاص داده است. این صنعت در رسیدن به خودکفایی، ایجاد اشتغال مولد، افزایش تولید ناخالص ملی و درآمد سرانه کشورها نقش بسزایی دارد. در حقیقت می‌توان گفت بیشتر کشورهایی که ازنظر صنعتی به موفقیت دست یافته‌اند، دارای منابع معدنی مهمی بوده‌اند یا به‌آسانی از منابع معدنی سایر کشورها بهره برده‌اند. از این منظر، کشورمان با برخورداری از ذخایر و منابع معدنی غنی گوناگون، از جایگاه برجسته‌ای در جهان برخوردار است. ایران یک درصد جمعیت و بیش از 7 درصد منابع معدنی جهان را در اختیار دارد و ازنظر میزان ذخیره اکتشافی معادن، رتبه چهاردهم و ازنظر تنوع ذخایر، جایگاه دهم جهانی را به خود اختصاص داده است.
در این میان استخراج سنگ‌آهن همواره یکی از مهم‌ترین شاخه‌های استخراج معادن در جهان بوده و از دیرباز برای ساخت وسایل و مصنوعات موردنیاز انسان انجام شده است. امروزه نیز سنگ‌آهن به‌عنوان یکی از مهم‌ترین تولیدات معدنی، نقش بسیار مهم و حیاتی در اقتصاد جهان ایفا می‌کند چراکه میزان توسعه صنایع وابسته به آن نظیر فولاد یکی از شاخصه‌های مهم توسعه‌یافتگی به‌شمار می‌رود.

بزرگ‌ترین ذخایر سنگ‌آهن جهان

مجموع ذخایر قطعی سنگ‌آهن جهان تا پایان سال 2017 میلادی، حدود 170 میلیارد تن تخمین زده می‌شد، اما بررسی‌ها و برآوردهای انجام‌شده در دو سال گذشته نشان می‌دهد بیش از 800 میلیارد تن سنگ‌آهن خام محتوی بیش از 230 میلیارد تن آهن در سطح جهان وجود دارد. کشور استرالیا با داشتن 50 میلیارد تن سنگ‌آهن خام محتوی 24میلیارد تن آهن، بیشترین منابع سنگ‌آهن جهان را در اختیار دارد. سه مجموعه بزرگ سنگ‌آهن هامرسلی (Hamersley)، چیچسترهاب (Chichester Hub) و کارارا (Karara) در این کشور قرار گرفته‌اند. هامرسلی از مجموعه معادن متعلق به شرکت ریو تینتو (Rio Tinto) بوده که شامل 9 معدن در غرب استرالیاست. ذخایر قطعی و احتمالی این معدن تا پایان سال 2018، حدود یک میلیارد و 900 میلیون تن تخمین زده شده است. چیچسترهاب هشتمین معدن بزرگ سنگ‌آهن جهان به‌شمار می‌رود و تا پایان سال 2018، ذخایر قطعی و احتمالی سنگ‌آهن آن به ترتیب برابر 572 میلیون تن و 804 میلیون تن تخمین زده شده است. این معدن ازسوی گروه فلزات فورتسکیو (Fortescue Metals Group) که چهارمین تولیدکننده بزرگ سنگ‌آهن جهان است، اداره می‌شود. معدن کارارا دیگر معدن بزرگ سنگ‌آهن استرالیاست که ذخیره آن حدود یک میلیارد و 400میلیون تخمین زده شده است. از این معدن سالانه 8 میلیون تن کنسانتره سنگ‌آهن تولید می‌شود.
برزیل دومین کشور دارنده ذخایر آهن در جهان است. در سال 2018، ذخیره این کشور 32 میلیارد تن سنگ‌آهن خام با آهن محتوی 17 میلیارد تن برآورد شده است. 4 معدن کاراخاس (karajas)، سامارکو آلگریا (Samarco Alegria)، میناس ایتابیریتو (Minas Itabirito) و وارگم گرانده (Vargem Grande) در این کشور قرار گرفته‌اند و بزرگ‌ترین معادن سنگ‌آهن دنیا به‌شمار می‌روند.
مجموعه معدنی کاراخاس، بزرگ‌ترین واحد استخراج سنگ‌آهن جهان بوده که بهره‎برداری از آن ازسوی شرکت واله (Vale) انجام می‌شود. ذخیره قطعی این مجموعه، 2 میلیارد و 552 میلیون تن و ذخیره احتمالی آن 4 میلیارد و 12 میلیون تن تخمین زده می‌شود. معدن سامارکوآلگریا به‌عنوان دومین معدن سنگ‌آهن بزرگ جهان شامل دو معدن روباز فعال آلگریای‌جنوبی و شمالی است که از سال 2000 مورد بهره‌برداری قرار گرفته‌اند. استخراج از این معدن به‌نسبت مساوی از سوی شرکت‌های واله و بی‌اچ‌پی بیلیون (BHP Billion) انجام می‌شود. میزان ذخیره اندازه‌گیری شده این معدن 3 میلیارد و 340 میلیون تن است و عمر آن تا سال 2053 تخمین زده می‌شود. معدن میناس ایتابیریتو سومین معدن بزرگ سنگ‌آهن جهان با ذخیره قطعی 437 میلیون تن و ذخیره احتمالی 3میلیارد و 244 میلیون تن است که پیش‌بینی می‌شود تا 100 سال آینده قابل بهره‌برداری باشد. معدن وارگم‌گرانده دیگر معدن بزرگ سنگ‌آهن برزیل با ذخیره قطعی 367 میلیون تن و ذخیره احتمالی یک میلیارد و 171 میلیون تن است. عمر این معدن نیز تا سال 2059 تخمین زده می‌شود. کشورهای روسیه، چین و هند نیز از دیگر کشورهایی هستند که می‌توان از آن‌ها به‌عنوان بزرگ‌ترین دارندگان ذخایر آهن نام برد.

ایران، یکی از بزرگ‌ترین دارندگان ذخایر سنگ‌آهن جهان

ایران با برخورداری از 2 میلیارد و 700 میلیون تن ذخیره سنگ‌آهن خام با آهن محتوی یک میلیارد و 500 میلیون تن، رده هشتم را در میان کشورهای دارای ذخیره آهن دارد. قسمت اعظم سنگ‌آهن ایران در دو ناحیه سنگان و گل‌گهر قرار گرفته است. ناحیه گل‌گهر، مهم‌ترین منبع ذخایر سنگ‌آهن ایران به‌شمار می‌ر‌ود. این منطقه در 50 کیلومتری جنوب‌غربی شهرستان سیرجان در استان کرمان قرار گرفته است. عملیات اکتشاف ذخایر منطقه گل‌گهر از سال 1348 با همکاری شرکت خصوصی ایران‌باریت و شرکت ژاپنی ماروبنی آغاز و ادامه پی‌جویی این کانسار از سال 1353 بر عهده شرکت ملی فولاد گذاشته شد. این منطقه ذخیره‌ای حدود یک میلیارد و 300 میلیون تنی را در قالب 6 آنومالی مجزا در محدوده‌ای به طول 10 کیلومتر و عرض 4کیلومتر در خود جا داده است. ذخیره قطعی و قابل‌استخراج این ناحیه حدود 581 میلیون تن تخمین زده می‌شود. قدیمی‌ترین توده در حال بهره‌برداری منطقه گل‌گهر، توده شماره یک است. انتخاب این توده به‌عنوان اولویت نخست در انجام مطالعات گسترده اکتشافی و سپس طراحی و آماده‌سازی، به‌دلیل نتایج اکتشافات مقدماتی امیدوارکننده‌تر و نزدیکی ماده‌معدنی به سطح زمین بوده که امکان استخراج به روش روباز را امکان‌پذیر می‌کند. استخراج این قسمت از کانسار به شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر واگذار شده است. ذخیره زمین‌شناسی این توده 495 میلیون ‌تن و ذخیره قابل‌استخراج آن 198 میلیون‌تن برآورده شده است.

حجم تولید سنگ‌آهن از معدن شماره یک در سال گذشته حدود 11 میلیون و 300 هزار تن بود. برنامه پیش‌بینی‌شده برای سال 1398 این معدن نیز استخراج 11 میلیون و 500 هزار تن سنگ‌آهن است که در 6 ماه نخست سال، استخراج 4 میلیون و 970 هزار تن (حدود 43 درصد) از این میزان محقق شده است

بررسی وضعیت استخراج سنگ‌آهن در جهان

به‌طور تقریبی تمام سنگ‌آهن استخراجی (98 درصد) از معادن جهان به‌منظور تولید فولاد استفاده می‌شوند. افزایش تقاضای جهانی برای فولاد و به‌تبع آن برای سنگ‌آهن، سبب شده میزان سنگ‌آهن استخراجی از معادن در سطح جهان همواره روندی افزایشی داشته باشد. چنان‌که کل سنگ‌آهن استخراج شده در سال 2019 با 5/4درصد افزایش نسبت به سال 2009 به رقم 3میلیارد و 322میلیون تن رسیده است. پیش‌بینی می‌شود این میزان تولید تا سال 2028 با نرخ رشد سالانه 2/0درصدی به 3میلیارد و 430 میلیون تن برسد.
در حال حاضر استخراج سنگ‌آهن در 50 کشور انجام می‌شود، بااین‌وجود 75 درصد تولید جهانی سنگ‌آهن فقط در 7 ‌کشور است. استرالیا بزرگ‌ترین کشور تولیدکننده سنگ‌آهن جهان بوده و در سال 2018 میلادی، 900 میلیون تن سنگ‌آهن استخراج کرده است. کشورهای برزیل و چین نیز با تولید 490 و 340 میلیون تن سنگ‌آهن، رده‌های دوم و سوم را در تولید این ماده‌معدنی باارزش به خود اختصاص داده‌اند. استرالیا و برزیل در کنار یکدیگر بر صادرات سنگ‌آهن دنیا تسلط داشته و هریک تقریبا یک‌سوم از کل صادرات جهان را در اختیار دارند. گفتنی است کشور چین باوجود تولید بسیار بالای خود، بزرگ‌ترین واردکننده سنگ‌آهن به‌شمار می‌رود که دلیل این امر تقاضای بالا برای سنگ‌آهن خام مورداستفاده صنایع پایین‌دستی این کشور است.
معمولا عملیات معدنکاری و استخراج سنگ‌آهن از معادن بزرگ توسط شرکت‌های معدنی بزرگ و چندملیتی انجام می‌شود. بزرگ‌ترین شرکت استخراج سنگ‌آهن در جهان، شرکت برزیلی واله است. این شرکت اجرای عملیات معدنکاری روی بزرگ‌ترین معادن سنگ‌آهن را بر عهده داردکه ازجمله آن‌ها می‌توان به معادن کاراخاس، سامارکو آلگریا و میناس ایتابیریتوس برزیل اشاره کرد. شرکت واله در سال 2018 در مجموع حدود 385 میلیون تن سنگ‌آهن تولید کرده است.
دیگر شرکت مهم و بزرگ استخراج سنگ‌‌آهن، شرکت انگلیسی-استرالیایی ریوتینتو است. این شرکت به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های فلزی و معدنی در 5 قاره جهان به‌ویژه در کشورهای استرالیا و کانادا فعالیت‌های معدنکاری انجام می‌دهد. میزان استخراج سنگ‌آهن این شرکت در سال 2018، برابر با 290 میلیون و 800 هزار تن بود که نسبت به سال 2017، رشد 3 درصدی داشته است.
شرکت بی‌اچ‌پی بیلیتون (BHP Billiton)، دیگر شرکت بزرگ معدنی بوده که رده سوم تولید سنگ‌آهن جهان را به خود اختصاص داده است. بی‌اچ‌پی بیلیتون یک شرکت انگلیسی-استرالیایی واقع در ملبورن استرالیاست که در کشورهای متعددی مانند برزیل، الجزایر، شیلی، مکزیک و پرو فعالیت می‌کند. بی‌اچ‌پی بیلیتون در سال 2018 در مجموع 238 میلیون‌تن سنگ‌آهن از معادن سنگ آهن خود استخراج کرده است.

شرکت‌ معدنی و صنعتی گل‌گهر، یکی از قطب‌های تولید محصولات آهنی کشور

یکی از کشورهای فعال در زمینه استخراج سنگ‌آهن، ایران است که در سال 2018 میلادی با تولید 40 میلیون تن سنگ‌آهن با آهن محتوی 26میلیون تن، در رتبه دهم بزرگ‌ترین تولیدکنندگان سنگ‌آهن دنیا ایستاد. در ایران با توجه به وجود ظرفیت‌های مناسب، شرکت‌های مختلفی در زمینه استخراج سنگ‌آهن فعالیت‌ می‌کنند که ازجمله بزرگ‌ترین این شرکت‌ها می‌توان به شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر، شرکت معدنی و صنعتی چادرملو، شرکت گهرزمین و شرکت سنگ‌آهن مرکزی ایران اشاره کرد. حجم تولیدات این 3شرکت در سال گذشته، 16 میلیون تن برای چادرملو، 16میلیون تن برای گهرزمین و 11 میلیون تن برای گل‌گهر ثبت شده است.
شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر عمده سنگ‌آهن موردنیاز واحدهای تولید کنسانتره و گندله‌سازی خود را از معدن شماره یک ناحیه گل‌گهر تامین می‌کند. این معدن با روش روباز استخراج‌شده و دارای طول 1650 و عرض 700 متر است. سنگ‌آهن این معدن پس از استخراج، وارد کارخانه‌های تولید کنسانتره شده و کنسانتره تولیدی به واحدهای گندله‌سازی ارسال می‌شود. گندله ساخته‌شده ماده اولیه صنعت تولید فولاد کشور است.
حجم تولید سنگ‌آهن معدن شماره یک در سال گذشته حدود 11 میلیون و 300 هزار تن بود. برنامه پیش‌بینی‌شده برای سال 1398 این معدن نیز استخراج 11 میلیون و 500 هزار تن سنگ‌آهن بوده که در 6 ماه نخست سال، استخراج 4 میلیون و 970 هزار تن (حدود 43 درصد) از این میزان محقق شده است.
از آنجا‌یی‌که برنامه کشور در افق 1404، تولید 55میلیون‌تن فولاد در سال است، شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر نیز در راستای این هدف، برنامه‌ریزی‌های گسترده‌ای برای افزایش تولید محصولات نهایی خود، اعم از کنسانتره و گندله انجام داده است. در این میان، افزایش تولید محصولات از یک‌سو و کاهش ذخیره سنگ‌آهن از سوی دیگر سبب شده تامین سنگ‌آهن موردنیاز ازجمله چالش‌های اساسی این شرکت به‌شمار رود. به همین دلیل، توسعه ذخایر معدنی و شناسایی ذخایر جدید در منطقه و همچنین روش‌های جدید بهره‌گیری از ذخایر معدنی از مهم‌ترین برنامه‌های مدیران شرکت گل‌گهر است. واحد توسعه و اکتشافات شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر، شناسایی و توسعه ذخایر جدید سنگ‌آهن در مناطق پتانسیل‌دار و آزاد را در دستور کار خود قرار داده است. در همین راستا این مجموعه برنامه‌ریزی کرده با سرمایه‌گذاری حدود 400 میلیارد ریالی و حفاری بیش از 40 هزار متر گمانه، اقدامات و فعالیت‌های اکتشافی را بدون محدودیت و با لحاظ کردن تمام موارد فنی پیش ببرد. همچنین تکمیل اکتشافات در پهنه‌های در دست‌کار و نیز در محدوده‌ها و پهنه‌های جدید و مشارکت با سایر سازمان‌های تخصصی در زمینه اکتشاف، از جمله اهداف بعدی واحد اکتشاف شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر است.

تولید محتوای کنکاشیک تجربه ماندگار…

منطقه ویژه نماد توسعه در دوران تحریم

نوروز باستانی ۱۳۹۸ مبارک باد

طرح‌های اجراشده توسط شرکت گل‌گهر و شرکت‌های همگروه تا پایان سال ۱۳۹۸

آینده روشن معادن در گرو تکنولوژی‌های جدید

آینده را ما رقم می زنیم...

افزایش سرعت عمل صادرکنندگان در منطقه ویژ...

منطقه‌ای برای تحقق توسعه فولاد...

منطقه ویژه خلیج فارس فرصتی طلایی برای اق...

ردپای فلزات در ساحل توسعه...

تحقق تولید در محلی امن و آرام...

نقش اساسی در اقتصاد هرمزگان...

منطقه ویژه نماد توسعه در دوران تحریم...

منطقه ویژه بهشت سرمایه‌گذاری است...

کرانـه روشـن

آینده را ما رقم می زنیم

افزایش سرعت عمل صادرکنندگان در منطقه ویژه خلیج فارس

جهش تولید در بهشت تولید

امروز شاهد انقلاب در اکتشافات کشور هستیم

خرید داخلی اولویت ماست

اعتماد کارکنان افتخار ماست

شماره هشت فصلنامه گوهرسیرجان

شماره هفت فصلنامه گوهرسیرجان

برنامه‌های سرمایه‌ای منطقه ویژه

طرح‌های مصوب در کمیته واگذاری زمین

شرکت‌های فعال و در حال کار

برنامه و عملکرد تولید ۶ ماهه اول سال ۱۳۹۹

مسئولیت اجتماعی گل‌گهر